Waarom geven we twee namen aan een ziekte?

Het geven van namen aan ziekten, kwalen en gebreken heeft natuurlijk een historische achtergrond.

Daarbij mogen we nooit vergeten dat er twee duidelijk verschillende partijen betrokken zijn bij het benoemen van onze kwaaltjes.

In de eerste plaats hebben we te maken met artsen, en dan natuurlijk ook nog eens met patiënten die de ziekte hebben.

Laten we eerst een kijken naar de patiënten

Midden in zomer waarin de Verenigde Staten hun tweehonderdjarig bestaan vierden, kwamen meer dan 4000 leden van de afdeling Pennsylvania van het Amerikaanse Legioen bijeen. Terwijl het op 21 juli 1976 in Philadelphia broeide, vonden de veteranen een ijskoud toevluchtsoord in de geklimatiseerde vertrekken van het elegante Bellevue-Stratford Hotel, waar ze de jaarlijkse conventie van de organisatie zouden gaan houden. Vier dagen lang mengden de Legionairs zich rond het monument van Philadelphia, voordat ze huiswaarts keerden na een geslaagde bijeenkomst.

Binnen enkele dagen echter begon de telefoon op het hoofdkwartier van het Amerikaanse Legioen in Pennsylvania te rinkelen met het verontrustende nieuws van de dood van een aantal conferentiegangers. Tegen 2 augustus waren 12 leden overleden en nog eens 36 opgenomen in diverse ziekenhuizen met een mysterieuze ademhalingsziekte. De op longontsteking lijkende symptomen waren bijna in alle gevallen dezelfde: spierpijn, hoofdpijn, zware hoest, diarree, spier- en borstpijnen en koorts van wel 40 graden.

Aangezien het hier veteranen betrof, behalve een aantal indirect betrokkenen, een buschauffeur bijvoorbeeld, is het duidelijk waarom de naam veteranenziekte is blijven hangen.

Maar de artsen en onderzoekers dan?

Natuurlijk gingen artsen en vooral onderzoekers na het ontdekken van de epidemie aan de gang om te ontdekken wat die ziekte precies is. Tijdens dergelijke onderzoeken worden ook onderlinge afspraken gemaakt over de naam van de ziekte, en over de naam van de veroorzaker.

In dit geval is het een bacterie die, voor zover bekend, nog niet eerder onderzocht werd. Gewoonlijk wordt de naam van de ontdekker verbonden aan de oorzaak van een ziekte, maar in dit geval mocht het Amerikaanse Legioen met die eer gaan strijken. De bacterie kreeg de naam Legionella.

Veteranenziekte is de naam van de ziekte in algemeen gebruik, terwijl legionella de naam van de veroorzakende bacterie is, ze zijn dus niet helemaal hetzelfde.